در تصویر زیر انواع صاعقه ها به نمایش داده شده است

نام هر یک از صاعقه ها و ارتفاع شکل گیری آنها نسبت به زمین ، بشرح زیر میباشند :

1.Red Sprite

2.Gigantic Jet

3.Blue Jet

4.Bolt from the blue

5.Spider

6.Energetic karrow bipolar

7.Beaded

8.Forked

9.Ribbon

10.Zigzag

11.Ball

صاعقه های نوع 1 تا 3 در ارتفاع بالاتر از 16 مایل از سطح زمین ، صاعقه نوع 4 در ارتفاع بین 3 تا 16 مایل از سطح زمین ، صاعقه های نوع 5 و 6 در ارتفاع بین 1 تا 3 مایل از سطح زمین و صاعقه های نوع 7 الی 11 در ارتفاع کمتر از 1 مایل از سطح زمین ظاهر می شوند.

 

بطور معمول مردم با صاعقه های بین ابر با زمین و ابر با ابر (عموماً در لایه تروپوسفر از اتمسفر زمین) آشنایی دارند . در روزگاران قديم مردم تصور مي كردند كه صاعقه دليلي مشهود بر جنگ بزرگ ميان خدايان در آسمان مي باشد . اما حقيقت عجيب تر و بسيار جذاب تر از چنين افسانه اي است . رصد و تحقیقات دانشمندان در ابرهاي سياه سنداني (کومولونیمبوس) ، رموز فراوانی را از صاعقه ها آشکار ساخت که نه خشم خدایان ، بلکه دنیای عجیبی را نمایان نمود .

همانطور که در تصویر  فوق مشاهده فرمودید مرتفع ترین صاعقه رویت شده در جو اتمسفر زمین ، صاعقه های Red Sprite هستند . که بین لایه های استراتوسفر شکل می گیرد . این صاعقه ها از دنیای غیب بطور غافلگیرانه ای ظاهر و سپس نامرئی می شوند . شرکت اسپاك قصد دارد این نوع صاعقه های عجیب و ماوراء طبیعه را بحضورتان معرفی نماید .

بيش از يك قرن ، رصدخانه ها خبر از انتشار پرتاب هاي لرزشي صاعقه گونه اي بصورت upward از لایه های بالايي ابر را مي دادند كه اثبات  اين ديدگاه براي به تحقق پيوستن بسيار مشكل بود.

سرانجام در سال 1989  فضانوردان شاتل فضايي موفق به ثبت این حوادث بر روي نوارهاي ويديويي گشتند و تصور نمودند که در مدار زمين ، اين فلش هاي كوتاه و شگفت انگيز كه با توجه به حركاتشان Sprite ناميده شده اند ، از دنیای غیب پدید آمده اند .

SPRITES FROM SPACE

 

اما اين موضوع تا سال 1994 ديده نشده بود تا اينكه تيمي از دانشگاه آلاسكا در فربانكس (Fairbanks) ، با چرخش پيرامون توفان هاي صاعقه در وسترن توسط هواپيماي جت ، اولين عكس هاي رنگي از Sprite را بدست آوردند. اين عكس هاي فوري نشان مي دهند كه Sprite رنگي (معمولا به رنگ قرمز) ، بسيار بزرگ و اغلب به صورت ناباورانه اي ظريف هستند. برخي از آنها حركت upward تا حدود 95 كيلومتر (58 مايل) دارند و هميشه به صورت رعد و برق ظاهر نمایی می کنند كه معمولا از نوع خشن و تندخو هستند. همچنین ضرباتي رو به پايين (به سمت زمين) زده و بصورت گروهي ظاهر مي شوند.

محققان بر اين باورند كه اين صاعقه ها (Red Sprite) بر اثر شكل گيري ميدان مغناطيسي در ماوراء ابرها ، اتفاق مي افتد . در واقع يونها (اتمهاي باردار الكتريكي) و الكترونهاي شناور در اتمسفر توسط اين ميدان مغناطيسي داغ شده ، درنتيجه بصورت تابشي قرمز رنگ نمايان مي شود.

صاعقه هاي Blue Jet ، نوع ناشناخته ديگري از صاعقه ها بوده كه پس از تحقيقات فراوان نظريه شكل گيري آن بصورت زير منتشر گرديد :

" اين صاعقه ها ممكن است در شرايطي كه يك پرتوي كيهاني (جزء هاي متحرك بسيار سريع كه از ستاره سوپرنووا (supernova) يا ساير پرتوهاي داراي انرژي بيرون مي آيند) با يك مولكول هوا در آن ناحيه با هم برخورد كنند ، ايجاد شوند . اين برخورد بارشي از الكترون ها را توليد مي كند كه با وجود ميدان مغناطيسي رو به بالا در ماوراي ابر ، حركت اين الكترون ها شتاب بيشتري پيدا كرده و انرژي زيادي دريافت مي كنند ، در نتيجه نوري به رنگ آبي ساطع خواهد شد. "

وقتي محققان دكمه دوربين هاي خود را به منظور گرفتن عكس از اين صاعقه ها فشار مي دادند ، متوجه نورهاي عجيب ديگري شدند كه در ارتفاع هاي بالا مي درخشيدند . سطح صاعقه هاي Blue Jet  از ابرهايي با 300 برابر سرعت صوت در هوا كه به حالت روشنايي مخروطي شكل كه تا 40 كيلومتر ارتفاع دارد ، بوجود آمده است .

در اواسط دسامبر همون سال ، گروهي از محققان دانشگاه استنفورد ، به رهبري Umran Inan  از دانشكده استنفورد ، در نشست اتحاديه ژئوفيزيك آمريكا در سان فرانسيسكو گزارش دادند كه آنها فرم ديگري از صاعقه را در لايه هاي استراتوسفر رويت كرده اند. نوعي كه ممكن است برخلاف عقايد عمومي به نظر رسد و سريع تر از سرعت نور منتشر مي يابد .  اين هاله هايي از نور قرمز كه Sprite نام گرفتند اولين بار بطور قطعي توسط پژوهشگران ژاپني در سال 1995 ضبط شده بود.

آن زمان اطلاعات كمي درباره ساختار و حركات اين صاعقه ها در دسترس بود تا زمانيكه گروه Inan اين پديده را با دستگاهي بنام چشم مگس كه يك تجهيز ساخته شده سفارشي متشكل از 12 فوتو ديتكتور با حساسيت بالا و بهم زنجير شده كه هر كدام با سرعت 45 سانتيمتر (18 اينچ) به قسمتي متفاوت از آسمان نشانه گرفته اند ، ثبت نمودند .

COLOR IMAGE of a Red Sprite on July 4, 1994 at 04:00:20 UTC,

which reached an altitude of over 85 km.

The tendrils beneath the sprite are as low as 60 km.

The bright area beneath the sprite is an over-exposure of normal lightning

occurring in the top portion of an active thunderstorm complex located in the Texas panhandle.

Cloud tops in were about 18 km.

تحقيقات استنفورد براي شناخت روي 10 صاعقه از نوع Sprite سازماندهي شد . اين تحقيقات از صاعقه هاي نرمال شروع شد كه در كمتر از يك هزارم ثانيه به محدوده اي تا 300 كيلومتر (200 مايل) توسعه يافت . اگر چه تصور ميشد كه اين صاعقه ها سريعتر از سرعت نور منتشر مي شوند ، اما آناليزهاي فيزيكي در اثبات آنها وجود داشت كه هيچ شيئي در واقعيت به اين سرعت حركت نخواهد كرد ، كه در آنصورت نظريه نسبيت انيشتين نقض ميشد . بدليل همجواري مولكول هاي هوا ، نوري از آتش سريع ساطع ميشود بمانند بارقه جهت فعالسازي پرواز هواپيما (جت) لذا سريعتر از سرعت نور خيال باطليست .

Inan  و Yuri Taranenko از آزمايشگاه بين المللي لس آلامس مدلهاي رياضي در جهت شرح دليل بوجود آمدن Sprite توسعه دادند كه با توجه به اين شبيه سازي ها ، پالس الكترومغناطيسي كليد اصلي توليد شده توسط ضربات صاعقه مي باشد. اين پالس بمانند يك بالون به صورت upward منبسط شده و اگر پالس به اندازه كافي نيرومند باشد ، نظريه اجرا مي شود و باعث انرژي دار شدن كافي يون ها و الكترون هاي آزاد در مرز بين استراتوسفر و يونسفر براي ساخت ذره هاي باردار كه به رنگ قرمز نمايان ميشود ، خواهد شد .

بنابراين ، اگر چه پالس الكترومغناطيسي دقيقاً به سرعت نور گسترش مي يابد . Inan توضيح مي دهد كه رينگ درخشان از ذره هاي تشكيل شده در لايه پايين يونسفر سريع رشد مي كنند ، دقيقاً مشابه رفتار بالونهاي رها شده در زير آب كه سطح را مي شكنند و موجي توليد مي كند كه با سرعت خيلي بيشتري نسبت به سرعت حركت بطرف بيرون (به سمت بالا) خواهد داشت .